İsrail karıştı: 200 bin ultra-Ortodoks Yahudi zorunlu askerliği protesto etti — “Yahudi ülkesinde Yahudiliğe savaş açılamaz”
İsrail’de zorunlu askerlik yasası bir kez daha ülkeyi ikiye böldü. Jerusalem’de yaklaşık 200 bin ultra-Ortodoks Yahudi (Haredi), mahkeme kararının ardından kendilerine de askerlik mecburiyeti getirilmesini protesto etti. Protestolar sırasında bir genç hayatını kaybetti, polis soruşturma başlattı.
🕍 “Yahudi ülkesinde Yahudiliğe savaş açılamaz”
Göstericiler, “Cezaevine girmeyi orduya katılmaya tercih ederiz” yazılı pankartlar taşıdı. Protestocular arasında yer alan Shmuel Orbach, “Biz Yahudi bir ülkeyiz. Yahudiliğe savaş açamazsınız, bu işlemez.” diyerek kalabalığın tepkisini özetledi.
📜 Arka plan: Mahkeme kararı dengeleri bozdu
2024’te İsrail Yüksek Mahkemesi, Haredilerin uzun süredir sahip olduğu askerlik muafiyetini kaldıran bir karar aldı. Daha önce dini okullarda (yeşiva) tam zamanlı eğitim gören Harediler, orduya alınmıyordu. Ancak artık bu istisna geçerli değil.
- Harediler, askerlik hizmetinin gençleri dini hayattan uzaklaştıracağından endişe ediyor.
- Seküler kesim ise, savaş halindeki bir ülkede toplumsal dayanışma gereği tüm vatandaşların aynı yükümlülüğe sahip olması gerektiğini savunuyor.
⚔️ Gerilim tırmanıyor
Protesto büyük ölçüde dua atmosferinde geçti, ancak akşam saatlerinde bazı gruplar polise taş ve şişe fırlattı. Polis, tazyikli suyla müdahale etti. Gösteri sırasında bir 15 yaşındaki çocuk inşaat iskelesinden düşerek hayatını kaybetti.
📊 Harediler artık küçük bir azınlık değil
İsrail nüfusunun yaklaşık %13’ünü oluşturan ultra-Ortodoks Yahudiler, ülkenin demografik yapısında gittikçe daha etkili bir güç haline geldi. Bu da, siyasette ve ordu politikasında uzlaşmayı zorlaştırıyor.
🏛️ Koalisyon krizde
Başbakan Benjamin Netanyahu’nun koalisyonu, Haredi partilerin desteğine dayanıyor. Ancak son gelişmelerle birlikte Şas ve Birleşik Tevrat Yahudiliği partileri hükümetten resmen ayrıldıklarını açıkladı — yine de şimdilik hükümeti düşürmekten kaçınıyorlar.
💬 Sonuç:
İsrail şu anda hem cephelerde hem de sokaklarda savaş veriyor. Bir yanda “eşit yükümlülük” isteyen seküler çoğunluk, diğer yanda “dini kimliği koruma” mücadelesi veren ultra-Ortodokslar.
Ve bu gerginlik, kutsal topraklarda uzun süredir görülmemiş ölçüde siyasi ve toplumsal bir fay hattına dönüşmüş durumda.
Kaynak : https://tvn24.pl/swiat/izrael-protest-ultraortodoksyjnych-zydow-przeciwko-poborowi-i-tragiczny-wypadek-na-manifestacji-st8728846
